Tác giả: Jun Endo
TOKYO – Việt Nam là nước xuất khẩu cà phê đứng thứ 2 trên thế giới và với sự hỗ trợ từ Nestlé. Tập đoàn này đã chọn Việt Nam, đất nước nằm trong khu vực Đông Nam Á là nơi cung cấp cà phê chủ lực để sản xuất các sản phẩm cà phê hòa tan của mình. Với sự hỗ trợ này, Việt Nam sẽ sớm theo kịp Brazil.
Hai bên cùng có lợi
Tập đoàn thực phẩm Thụy Sỹ đã cử 8 chuyên gia tới khu vực cao nguyên miền Trung để giúp những nông dân trồng cà phê ở đây nâng cao chất lượng hạt cà phê và sản lượng cà phê thu hoạch. Với sự trợ giúp của hơn 300 nông dân tại địa phương, những người đã được Nestlé đào tạo để trở thành những hướng dẫn viên, Nestlé đã truyền đạt kỹ thuật gieo trồng cà phê cho khoảng 21,000 nông dân trồng cà phê vào năm ngoái. Năm nay, quy mô này tiếp tục được thực hiện.
“Về lâu dài, những nông dân được đào tạo sẽ mang lại lợi ích cho chính bản thân họ cũng như cho Nestlé vì điều này cho phép chúng tôi thu mua những hạt cà phê chất lượng cao”. Ông Ganesan Ampalavanar, tổng giám đốc Nestlé Việt Nam chia xẻ.
Công ty đã thu mua hơn 20% trong số 1.7 triệu tấn hạt cà phê thu hoạch tại Việt Nam trong năm 2014. Những hạt cà phê này được chế biến và xuất khẩu tới các nhà máy của tập đoàn tại 22 nước.
Hiện nay Việt Nam là nhà cung cấp cà phê Robusta số 1 thế giới. Loại cà phê này được sử dụng để sản xuất ra cà phê hòa tan. Về mặt hiệu quả kinh tế, các trang trại cà phê tại đây còn nhiều điều cần cải thiện. Đại đa số trong tổng số 500,000 nông dân cà phê đang canh tác trên những trang trại nhỏ chỉ rộng khoảng 1 hecta.
Người nông dân tại đây cũng sử dụng số lượng lớn các loại thuốc bảo vệ thực vật, các loại phân bón, nước tưới, điều này làm giảm sản lượng thu hoạch và làm hạt cà phê kém chất lượng. Nestlé đang cố gắng giải quyết những vấn đề này nhằm đảm bảo nguồn cung cấp ổn định và bền vững hạt cà phê chất lượng cao.
Công ty cũng đóng vai trò là cầu nối giữa người nông dân và chính quyền. Tháng 4 vừa qua, đại diện của Nestlé, đại diện các đơn vị cung cấp phân bón, Bộ Nông Nghiệp và Phát Triển Nông Thôn, Ngân Hàng Đầu Tư và Phát triển , Tập đoàn tài chính quốc tế đã họp tại Hà nội. Cuộc họp nằm trong khuôn khổ hoạt động của Tiểu Ban Cà phê theo sáng kiến về Dự Án Hợp Tác Công Tư được thành lập nhằm tăng cường tính cạnh tranh của ngành cà phê Việt Nam.
Theo báo cáo tại cuộc hợp, những nỗ lực của tiểu ban cà phê đã giúp 3500 nông dân tăng sản lượng cà phê thu hoạch lên 10% đồng thời giảm lượng thuốc bảo vệ thực vật được sử dụng xuống 10%. Điều này đã giúp tăng hiệu quả kinh tế trên mỗi héc- ta cà phê lên 14% đạt mức 6,621.2 USD.
Cuộc họp cũng xem xét đề xuất theo đó người nông dân có thể vay khoảng 1000 USD để mua phân bón, sau khi thu hoạch họ sẽ bán một phần nhất định cà phê thu hoạch được cho Nestlé. Ngân hàng BIDV lên kế hoạch thực hiện đề án này ngay trong năm nay.
Tăng cường sự hiện diện
Theo Bộ Nông Nghiệp Mỹ, tổng lượng cà phê thế giới thu hoạch trong năm 2014 tương ứng với 146,26 triệu bao cà phê (mỗi bao cà phê có trọng lượng 60kg), không thay đổi so với năm 2010. Các vụ mùa tại Việt Nam đã đi ngược lại với xu thế chung, tăng tới 45% đạt 28,16 triệu bao, 90% trong số đó được xuất khẩu ra nước ngoài.
Do Brazil chủ yếu sản xuất cà phê hạt cho loại cà phê thông thường, Việt Nam đóng vai trò quan trọng trong thị trường cà phê hạt sử dụng để sản xuất cà phê hòa tan. Hiện nay Việt Nam đáp ứng gần 80% nhu cầu thế giới đối với loại cà phê này Nestlé cũng đã nhanh chóng tăng thêm dung lượng sản xuất tại các nhà máy ở Việt Nam để tăng cường việc xuất khẩu cà phê từ đây.
Nestlé đã khánh thành và đưa vào hoạt động nhà máy cà phê trị giá 80 triệu USD vào đầu năm qua tại tỉnh Đồng Nai. Tới giữa tháng 7, nhà máy đã có được nguồn cung cấp cà phê ổn định để sản xuất ra các hạt cà phê khử caffeine, nhu cầu đối với sản phẩm này đang tăng cùng với sự gia tăng trên toàn cầu số lượng những người uống cà phê có nhận thức về sức khỏe.
“Tất cả các hạt cà phê khử caffeine được xuất khẩu sang Mỹ, Châu Âu và nhiều quốc gia khác”, Giám đốc nhà máy ông Nakhle Kattan chia xẻ. “Chúng tôi mong muốn tăng gấp đôi sản lượng cà phê sản xuất tại nhà máy trong giai đoạn 2018- 2020”. Bên cạnh việc xuất khẩu hạt cà phê đã qua chế biến. Nestlé cũng sản xuất các sản phẩm cà phê hòa tan NESCAFÉ, các sản phẩm thức uống dinh dưỡng MILO tại 5 nhà máy ở Việt Nam.
Mở rộng ra toàn cầu
Tổ chức cà phê quốc tế dự báo nhu cầu tiêu thụ cà phê thế giới vào năm 2025 sẽ cao hơn khoảng 20%, so với 150 triệu bao cà phê dự tính cho năm 2015.
Việt Nam không phải là quốc gia Châu Á duy nhất hy vọng được hưởng lợi từ nhu cầu cà phê tăng cao này. Lào cũng là quốc gia đang tìm kiếm cơ hội để đưa cà phê thành mặt hàng xuất khẩu chính, mục tiêu mở rộng toàn bộ diện tích trồng cà phê tăng lên 70% tương ứng với 130,000 héc- ta tới năm 2025.
Indonesia, nhà sản xuất cà phê lớn thứ 4 thế giới đang phát huy mọi nội lực để đẩy mạnh các thương hiệu cà phê hiện tại như Mandheling, Java và Toraja.
Và tỉnh Vân Nam Trung Quốc, khu vực trồng trà nổi tiếng, cũng đang dần biến đổi để trở thành khu vực trồng cà phê trong những năm gần đây.
Tại các nước mới nổi và đang phát triển, số lượng người uống cà phê đang gia tăng do đó “nhu cầu cho các loại cà phê Robusta, để sản xuất cà phê hòa tan giá rẻ cũng đang tăng mạnh, vì vậy hoạt động canh tác cà phê đang được đặc biệt đẩy mạnh” ông Toyohide Nishin Nishino, giám đốc điều hành Hiệp Hội Cà Phê Nhật Bản cho biết.
Nhu cầu đối với cà phê Robusta tăng lên cùng với sự tăng trưởng chậm chạp của cà phê Brazil xuất khẩu đồng nghĩa với việc thị phần dành cho các nhà sản xuất cà phê Châu Á trên thị trường cà phê toàn cầu có xu hướng tăng so với hiện tại khoảng 30%.
Xem bài viết tiếng Anh tại đây
Hình 1
Bốn nhà xuất khẩu cà phê lớn nhất thế giới: Brazil, Việt Nam, Colombia, Indonesia
Hình 2
Nestlé thu mua hạt cà phê từ nông dân trồng cà phê và chế biến tại các nhà máy cà phê của tập đoàn, như nhà máy sản xuất này tại Đồng Nai. Các hạt cà phê sau khi chế biến sẽ được gửi đi tới các nhà máy khác của tập đoàn trên toàn thế giới.